سیلاب یکی از بلاهای طبیعی می‌باشد که در طول سال‌های اخیر خسارات جانی و مالی فراوانی را در بسیاری از کشورها بر جای گذاشته است. یکی از راهکارهای کاهش خطرات سیلاب، مدلسازی هیدرولیکی جریان و شناسایی مناطق دارای ریسک بالا در حاشیه رودخانه می‌باشد. در حال حاضر نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب عمدتاً توسط سازمان‌های آب منطقه‌ای تهیه و به عنوان ابزاری مفید جهت شناسایی مناطق سیل‌خیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مبحث پهنه‌بندی سیلاب، شبیه‌سازی مناسب تراز سطح آب و پهنه سیل از اهمیت بسیار زیادی به ویژه در برآورد میزان خسارات برخوردار می‌باشد. شبیه‌سازی مناسب پارامترهای مذکور وابسته به عوامل مختلفی همچون: نوع مدل عددی مورد استفاده (یک بعدی، دو بعدی و حتی سه بعدی)، کیفیت و مقیاس نقشه‌های توپوگرافی، نحوه برآورد ضرائب زبری بستر و سیلاب‌دشت‌های رودخانه، شرایط مرزی مدل عددی و . . . . وابسته می‌باشد.

 

جایگاه نقشه های پهنه بندی سیلاب در مدیریت سیلاب

تدوین طرح مقابه اضطراری با سیل

مشخص کردن اراضی سیلگیر در سامانه های هشدار سیل (Flood Warning Systems)

امدادرسانی و تخلیه مناطق در خطر سیلاب

تعیین نرخ بیمه سیلاب با پهنه بندی سطوح خطر مختلف

تحلیل اقتصادی طرحهای کنترل و مهار سیلاب

 

 

برای پهنه بندی سیلاب بایستی از مدلهای هیدرولیکی استفاده نمود. در حال حاضر مدلهای عددی متعددی توسط موسسات تحقیقاتی دنیا توسعه داده شده است که هرکدام دارای مزایا و معایبی هستند. یکی از پرکاربردترین مدلهای هیدرولیکی مورد استفاده جهت برآورد پهنه سیلاب متناسب با دبی با دوره بازگشتهای مختلف، مدل هیدرولیکی HEC-RAS می باشد. مدل یک بعدی HEC-RAS  توسط اداره مهندسی ارتش آمریکا توسعه یافته و علاوه‌بر شبيه‌سازي جريان، توانایی مدلسازی انتقال رسوب، کیفیت آب و همچنین شبیه‌سازی جریان غیرماندگار را دارا می‌باشد (USACE, 2010). توانایی این مدلسازی هیدرولیک جریان در بسیاری از پروژه‌ها و مطالعات انجام شده در سطح کشور و همچنین کشورهای مختلف دنیا به اثبات رسیده است. علاوه بر این ویژگی های زیر موجب شده است که این مدل به پرطرفدارترین مدل هیدرولیکی در سطح مهندسین مشاور کشور تبدیل شود:

-­ دسترسي آسان، سريع و بدون هزينه

-­ انطباق با فرمت اطلاعات نقشه‌برداري و نقشه‌هاي توپوگرافي

-­ قابليت گرافيكي بسيار قوي و توليد آن در محيط‌هاي مختلف گرافيكي

-­ آشنايي كارشناسان مهندسين مشاور و كارفرما با نرم افزار HEC-RAS

-­ خصوصيات كاربردي آن در پهنه‌بندي سيلاب و اتصال به نرم افزارهاي GIS

-­ قابليت بالا در شبيه سازي هندسي و هيدروليك سازه‌هاي متقاطع و موانع طولي و عرضي

ارتباط این مدل با GIS جهت دریافت مدل هندسی و ارسال خروجی‌های هیدرولیکی از مزایایی است که در کمتر مدل عددی رایگان موجود می‌باشد. همانند تمامی مدلهای یک بعدی، در این مدل عددی نیز برای معرفی هندسه بستر و سواحل رودخانه از مقاطع عرضی استفاده می‌شود. در حال حاضر برای استخراج خودکار مقاطع عرضی از روی مدل‌های رقومی ارتفاع (DEM) در محیط GIS، الحاقیه‌ای به نام HEC-GeoRAS وجود دارد که در کمترین زمان ممکن مدل هندسی موردنیاز مدل هیدرولیکی HEC-RAS را فراهم می‌نماید.

 

 

 

مقاطع عرضی يکی از مهمترين ورودی‌های مدل‌های يک بعدی مانند HEC-RAS به شمار می‌آيند. برداشت مقاطع به صورت دستی معمولاً بسيار وقت‌گير و پر هزينه بوده و همچنين انتقال اطلاعات به شيوه دستی به HEC-RAS کاری پرزحمت و طاقت‌فرسا می‌باشد. با توجه به اين مشکلات، اداره مهندسی ارتش آمريکا اقدام به تهيه و توسعه بسته نرم‌افزاری (الحاقيه) HEC-GeoRAS در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايی (GIS) نموده است. اين بسته‌ نرم‌افزاری با محيط نرم‌افزار HEC-RAS انطباق داشته و با صرف زمان کمتر و دقت بيشتر، اطلاعات پايه هندسی که نقش مهمی در سيستم تحليل رودخانه را دارا می‌باشند، تهيه می‌نمايد.

پس از استخراج مدل هندسی رودخانه در محیط GIS بایستی آنها را به محیط مدل هیدرولیکی HEC-RAS منتقل نمود. پس ورود مقاطع عرضی به محیط مدل هیدرولیکی و تعیین ضرائب زبری مانینگ، شرایط مرزی و مقادیر دبی بایستی مدل را اجرا و پهنه سیلاب را بدست آورد. در نهایت با انتقال نتایج مدل هیدرولیکی به محیط GIS می توان پهنه های سیلاب متناسب با هر دبی را بدست آورد.

به طور خلاصه اطلاعات مورد نياز مدل HEC-RAS به منظور  شبیه سازی پهنه سیلاب را مي‌توان در موارد زير خلاصه نمود:

• اطلاعات هندسي (توپوگرافي مسير رودخانه)

• دبي جريان

• شرايط مرزي

• ضريب زبري

اگه با مدل HEC-RAS آشنا نیستید توصیه میکنم ویدئوهای زیر رو تماشا کنید

آموزش مدلسازی جریان ماندگار در مدل HEC-RAS

 

 

با توجه به اهمیت مدلسازی صحیح پهنه سیلاب در بسیاری از مطالعات و تحقیقات تیم علمی آکادمی هیدرولرنینگ اقدام به تهيه دوره آموزشی ارزشمند و کاربردی تحت عنوان “آموزش جامع پهنه بندی سیلاب در بستر GIS” نموده است.

مهمترين ویژگی های اين دوره آموزشی به شرح زير می باشد:

۱- بررسی تمامی جزئيات و نکات مربوط به استخراج مقاطع عرضی در محيط GIS،

۲- نحوه انتقال خودکار مقاطع عرضی به مدل يک بعدی HEC-RAS ،

۳- انجام اصلاحات موردنیاز بر روی مقاطع عرضی در مدل هیدروليکی،

۴- وارد کردن شرایط مرزی، ضریب زبری مانینگ و داده های دبی

۴-  اجرای مدل HEC-RAS و انتقال نتایج هيدروليکی به محيط GIS،

۵- پهنه بندی سيلاب در بستر GIS به ازای دبی با دوره بازگشتهای مختلف

۶-  پهنه بندی توزيع سرعت در طول رودخانه،

۷- آموزش نحوه پهنه بندی سیلاب در بستر مدل هیدرولیکی HEC-RAS با استفاده از ابزار GISTools

برای اینکه بهتر متوجه شوید در این دوره آموزشی نحوه تدریس مدرس به چه صورت می باشد، توصیه میکنم دو بخش اول این آموزش کاربردی رو به رایگان تماشا کنید و سپس اگر مایل بودید اقدام به خرید نمائید.

 

 

 

نکته ۱: برای فراگیری این دوره آموزشی فرض بر این است که کاربر از آشنائی کافی با نرم‌افزارهای HEC-RAS و ArcGIS برخوردار می‌باشد. کل دوره آموزشی در حدود ۲ ساعت و در قالب ۱۰فایل ویدئویی میباشد.  

اگر می خواهید در زمینه مهندسی رودخانه حرفه ای شوید با
آکادمی هیدرولرنینگ همراه باشید

 

شک نکن دوست من، با بسته آموزش جامع پهنه بندی سیلاب در بستر GIS می تونی اولین قدمهای ورود به حرفه مهندسی رودخانه رو محکم و حرفه ای برداری. در حال حاضر خیلی از شرکتهای مهندسی مشاور به دنبال متخصصینی با این تخصص هستند. پس همین الان دست به کار شو و با تهیه این بسته ارزشمند یک قدم خودت رو به موفقیت کاری و حتی علمی نزدیک کن.

 

نکته ۲: با پرداخت هزینه موردنظر تمامی لینکهای موردنظر نمایان شده و می توانید به راحتی اقدام به دانلود آنها نمائید. همچنین یک نسخه از لینکهای موردنظر به ایمیل شما ارسال خواهد شد.

 

پرداخت از طریق کلیه کارتهای بانکی

 

برای اطلاع از آخرین محصولات آکادمی هیدرولرنینگ، به کانال تلگرامی    ما مراجعه کنید